Μικρούλι μου εγώ θα σου γνωρίσω τον κόσμο - Κοινωνικοποίηση κουταβιού
Μικρούλι μου εγώ θα σου γνωρίσω τον κόσμο - Κοινωνικοποίηση κουταβιού
Όλο και πιο συχνά καλούμαι να βοηθήσω κηδεμόνες με τους σκύλους τους, λόγω προβλημάτων συμπεριφοράς (φοβία ή επιθετικότητα) που έχει να κάνει με ανθρώπους, άλλους σκύλους, ήχους-θορύβους και άλλα διάφορα που συναντούν στη βόλτα ή ακόμα και στο σπίτι και δεν μπορούν να διαχειριστούν.
Ένας από τους λόγους που συμβαίνει αυτό, είναι γιατί αυτοί οι σκύλοι, δεν κοινωνικοποιήθηκαν στην ηλικία που έπρεπε (2-4 μηνών) ή κοινωνικοποιήθηκαν με λάθος τρόπο.
Κοινωνικοποίηση είναι η σταδιακή, ομαλή και συχνή επαφή του κουταβιού, με διάφορα ερεθίσματα, (με ελεγχόμενο όμως τρόπο), για να γνωρίσει θετικά και ευχάριστα, οτιδήποτε θα συναντήσει στη μετέπειτα ζωή του.
Όταν το κουτάβι το πάρουμε από τη μαμά του (2 μηνών) και έρθει στο σπίτι μας, θα πρέπει ν’ αρχίσει να γνωρίζει και να εξοικειώνεται με το δικό μας κόσμο, μέσα και έξω από το σπίτι.
Αυτή η περίοδος είναι πολύ σημαντική για τη ζωή του κι εμείς πρέπει να του δώσουμε τα σωστά εφόδια, αν θέλουμε να έχουμε έναν κοινωνικό, ισορροπημένο και ψυχικά υγιή σκύλο!
Όσα συνήθως θα συναντήσει ένας σκύλος στη ζωή του είναι:
Άνθρωποι:
-Διαφορετικοί: Άντρες, γυναίκες, παιδιά, κοντοί, ψηλοί, αδύνατοι, εύσωμοι, νέοι, ηλικιωμένοι, άλλης εθνικότητας κλπ.
-Με διαφορετική ένδυση-εμφάνιση: Στολή, ράσο, καπέλο, κράνος, γυαλιά, μακριά μαλλιά, μούσι, τατουάζ, κλπ
-Να κρατούν κάτι: Μπαστούνι, σάκο, ομπρέλα, κάποιο εργαλείο, ένα καρότσι, ένα μηχάνημα κλπ
Άλλοι σκύλοι: Ενήλικοι, κουτάβια, αρσενικοί, θηλυκοί, μεγαλόσωμοι, μικρόσωμοι, με διαφορετικό χρώμα κλπ
Άλλα ζώα: Γάτες, κουνέλια, κότες, αρνάκια, γουρουνάκια, γαιδουράκια, άλογα κλπ
Ήχοι στο σπίτι: Ηλεκτρική σκούπα, πλυντήριο, τηλεόραση, τηλέφωνο, κουδούνι, πιστολάκι, μίξερ, μουσική με ένταση, μηχανές κουρέματος κήπου, κλπ
Ήχοι στη βόλτα: Αυτοκίνητο, τραίνο, φορτηγό, μηχανή, σειρήνα, κόρνα, κομπρεσέρ, καμπάνα, αεροπλάνο κλπ
Κρότοι: Πυροβολισμοί, πυροτεχνήματα, κεραυνοί, κλπ
Διαφορετικά μέρη: Άσφαλτος, πλακάκια, χώμα, λάσπες, άμμος, χορτάρι.
Διαφορετικές συνθήκες: Ημέρα, νύχτα, κρύο, ζέστη, βροχή, χιόνι, αέρας.
Ταξίδι με αυτοκίνητο, με καράβι κλπ
Η αλήθεια είναι, πως οι κηδεμόνες κουταβιών μπερδεύονται, όταν οι κτηνίατροι τους απαγορεύουν να τα βγάζουν έξω, μέχρι να ολοκληρώσουν τα εμβόλια τους. Είναι υπεύθυνοι για το κομμάτι που αφορά στην υγεία του κουταβιού, αλλά στο κομμάτι που αφορά στην ψυχολογία και συμπεριφορά του όμως, δημιουργείται τεράστιο πρόβλημα, όταν το κουτάβι βγει στον έξω κόσμο σε ηλικία 5 μηνών που θα έχει ολοκληρώσει τα εμβόλια. Έχει χαθεί η σημαντικότερη περίοδος, που είναι η πιο κατάλληλη για να κοινωνικοποιηθεί χωρίς κίνδυνο, με αποτέλεσμα να του δημιουργούνται διάφορες φοβίες και να μη μπορεί να βγει από το σπίτι γιατί φοβάται.
Έχω συναντήσει πολλά σκυλιά, που μόλις έφθαναν στην εξώπορτα ήταν αδύνατον να κάνουν βήμα. Δεν κατέβαιναν τη σκάλα, φοβόντουσαν το ασανσέρ, τα αυτοκίνητα, τις κόρνες, το κομπρεσέρ, τους ανθρώπους, τα άλλα σκυλιά, τις γάτες, τα παιδιά, τη βροχή, τον αέρα, τη λάσπη, τη νύχτα κλπ, κλπ.
Δεν προτείνω βέβαια ν’ αγνοούν τον κτηνίατρο οι κηδεμόνες, αλλά πολύ προσεκτικά και με ασφάλεια, να κοινωνικοποιούν το κουτάβι τους με τον έξω κόσμο. Σε συγγενικά και φιλικά σπίτια, με παιδάκια φίλων, με εμβολιασμένα και υγιή σκυλιά που γνωρίζουν, βόλτα με το αυτοκίνητο, αγκαλιά κάποιες φορές όσο είναι ακόμα μωράκι και γενικά όπου κρίνουν, πως δεν υπάρχει κίνδυνος να κολλήσει κάποια ασθένεια.
Είναι ζωτικής σημασίας να κοινωνικοποιηθεί το κουτάβι και έχει επίσης τεράστια σημασία να κοινωνικοποιηθεί σωστά!
Πρέπει ν’ αποφύγουμε οποιαδήποτε αρνητική εμπειρία που μπορεί να γίνει τραυματική και ίσως να την κουβαλάει για την υπόλοιπη ζωή του.
Όπως ένα παιδάκι, αν σε μικρή ηλικία βιώσει περιστατικά και καταστάσεις που θα το φοβίσουν, κουβαλά αυτό το ψυχικό τραύμα, έτσι κι ένα κουτάβι θα είναι φοβικό και επιφυλακτκό με ότι το φόβισε και το κουβαλάει. Ανάλογα με τις εμπειρίες του και με το χαρακτήρα του εξαρτάται και η αντίδρασή του.
Γι΄ αυτό πρέπει να του δίνουμε μόνο θετικές και ευχάριστες εμπειρίες! Και φυσικά όχι με απανωτά-συνεχή ερεθίσματα, ούτε για μεγάλο χρονικό διάστημα, γιατί τότε σίγουρα θα γίνουν και λάθη.
Αργά, σταδιακά και για λίγο.
Δηλαδή:
-Δεν τον πάμε σε μια συγκέντρωση με πολλούς ανθρώπους, που θα φωνάζουν, θα κάνουν απότομες κινήσεις κλπ.
-Ούτε σε μια παιδική χαρά ή σε ένα σχολείο, όπου υπάρχουν πολλά παιδιά που θα τσιρίζουν, θα τρέχουν, θα χοροπηδάνε γύρω του.
-Ούτε σε μια λεωφόρο, όπου περνούν πολλά αυτοκίνητα, μηχανές κλπ και κάνουν πολύ θόρυβο.
Πρέπει να τον φέρνουμε σε επαφή με ένα άνθρωπο τη φορά, ένα παιδάκι, ένα σκύλο, έναν ήχο.
Οι άνθρωποι θα πρέπει να είναι φιλικοί προς το κουτάβι, ήρεμοι και να συμπεριφέρονται σύμφωνα με τη δική μας καθοδήγηση. Δεν πρέπει να κάνουν απότομες κινήσεις, να φωνάζουν, ούτε να προσπαθούν να το χαιδέψουν, αν δεν ακολουθήσουν πρώτα όσα θα τους πούμε.
Οι κινήσεις τους πρέπει να είναι ήρεμες, να μη φωνάζουν και να περιμένουν να πλησιάσει το κουτάβι (αν θέλει) να τους μυρίσει και να επικοινωνήσει μαζί τους. Αν δε θέλει δεν το πιέζουμε, δεν το τραβάμε, δεν το αναγκάζουμε να πάει κοντά.
Αν τελικά όλα εξελιχθούν ομαλά, μπορούν να το χαιδέψουν, αλλά χαμηλώνοντας, με ήρεμες, αργές κινήσεις κάτω από το σαγόνι του, όχι στο κεφάλι.
Το ίδιο πρέπει να κάνουμε και με άλλα σκυλιά, ενήλικα ή κουτάβια, τα οποία πρέπει να είναι σωστά κοινωνικοποιημένα, φιλικά και ήρεμα. Αν είναι επιθετικά, γαβγίζουν ή είναι πολύ παρορμητικά, μπορεί να φοβηθεί και να τα φοβάται για όλη του τη ζωή. Πολύ περισσότερο δε, αν δαγκωθεί από άλλο σκύλο.
Το κλειδί λοιπόν για τη σωστή κοινωνικοποίηση, είναι ευχάριστες και σύντομες επαφές (λίγα λεπτά αρκούν). Επίσης πρέπει να είναι και συχνές και όχι με απόσταση μεγάλων χρονικών διαστημάτων.
Επειδή όμως πάντα μπορεί να υπάρξουν και απρόοπτα και ίσως να γίνει κάτι που δεν προλάβατε ή δε μπορέσατε να ελέγξετε κατά τη διάρκεια της κοινωνικοποίησης και φοβηθεί το κουτάβι, θα πρέπει να φανείτε ψύχραιμοι. Αντιδράστε σα να μη συνέβη τίποτα, φανείτε ήρεμοι, δείξτε ψυχραιμία.
Την επόμενη φορά που θα επαναλάβετε την ίδια προσπάθεια, (μην το αργήσετε) φροντίστε να έχετε στήσει εσείς ένα «σενάριο» παρόμοιο με αυτό που το φόβισε. Μόνο που τώρα θα πρέπει να έχετε εσείς τον απόλυτο έλεγχο, ώστε η έκβαση να είναι ομαλή και να έχει μόνο θετικό αποτέλεσμα!
Η κοινωνικοποίηση πρέπει να συνεχίζεται και μετά τον 4ο μήνα και κατά τη διάρκεια της εφηβείας, που είναι περίοδος φοβιών και ανασφάλειας για το σκύλο.
Αν ο σκύλος μας δε γνωρίσει οτιδήποτε στη σωστή ηλικία και μετά στη ζωή του το φοβάται κάθε φορά που το συναντάει, τότε θα πρέπει να τον εξοικειώσουμε με αυτό, πάντα και μόνο θετικά. Όταν είναι ενήλικας όμως, διορθώνεται πιο δύσκολα, σίγουρα χρειάζεται πολύ μεγαλύτερη προσπάθεια και ίσως να μην έχει το αποτέλεσμα που θα θέλαμε.
Η έλλειψη κοινωνικοποίησης, αλλά και η λανθασμένη είναι μια από τις πιο σημαντικές αιτίες που πολλά σκυλιά παρουσιάζουν άγχος και επιθετική συμπεριφορά, όταν βρεθούν αντιμέτωπα με καινούργια πράγματα και δεν ξέρουν πως να τα διαχειριστούν.
Η σωστή κοινωνικοποίησή του, είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι στη ζωή του!
Ο κάθε κηδεμόνας είναι υπεύθυνος γι΄ αυτό!
Πάρτε το κουταβάκι σας λοιπόν από το λουράκι, όπως θα παίρνατε το παιδάκι σας από το χεράκι και γνωρίστε του τον κόσμο από το μηδέν, βήμα-βήμα.
Δώστε μεγάλη σημασία σε αυτό, για να έχετε αργότερα ένα φιλικό, κοινωνικό και ισορροπημένο σκύλο που θα μπορεί να αντιμετωπίσει και να διαχειριστεί, ότι κι αν συναντήσει στη ζωή του.
Ένα σκύλο που θα χαίρεται τη βόλτα, αλλά και τη ζωή του γενικότερα, όπου κι αν βρίσκεται, με όποια και όσα ερεθίσματα.
Συγχρόνως θα κάνει και τη δική σας βόλτα και ζωή πιο εύκολη και πιο χαρούμενη, γιατί ένας σκύλος με θέματα συμπεριφοράς δημιουργεί (χωρίς να φταίει) πολλά προβλήματα στην καθημερινότητα!
Από την άλλη, αυτά τα σκυλιά είναι και τα πιο «άτυχα» γιατί λόγω της συμπεριφοράς τους, στερούνται πολλά πράγματα στη ζωή τους.
Ο σκύλος που φοβάται ή επιτίθεται, είτε έξω είτε μέσα στο σπίτι, στερείται τη βόλτα και όλα τα οφέλη της, την επαφή με ανθρώπους περαστικούς αλλά και επισκέπτες, την επικοινωνία και το παιχνίδι με άλλα σκυλιά, απομονώνεται συνήθως, τιμωρείται πολλές φορές, κακοποιείται κάποιες άλλες για να λυθεί το πρόβλημα και γενικά, ζει μια ζωή καθόλου φυσιολογική και καθόλου ωραία.
Βοηθήστε το κουταβάκι σας να μεγαλώσει σωστά, γιατί μόνο εσείς μπορείτε! Δώστε του τη δυνατότητα, να χαρεί στη ζωή του όσα δικαιούται και του αξίζουν και στον εαυτό σας την ευκαιρία, να ζήσετε μια υπέροχη σχέση με το αγαπημένο σας φιλαράκι, χωρίς στερήσεις, χωρίς προβλήματα, χωρίς άγχος για κανέναν!
Ελένη Κασπίρη
Θετική εκπαιδεύτρια σκύλων